Coraz częściej zdarza się, że potrzebne jest przetłumaczenie jakiegoś tekstu czy dokumentu na język obcy i odwrotnie. Ze względu na sporą mobilność zarobkową jest sporo osób, które potrafią posługiwać się płynnie obcym językiem czy posiada odpowiednie wykształcenie, by podołać takiemu zadaniu. Jednak certyfikat nie wystarczy, by uwierzytelnić takie tłumaczenie. Kiedy wybrać się do tłumacza przysięgłego?
Do tłumaczenia zwykłego potrzebna jest dobra znajomość języka obcego. Nawet szkoły czy certyfikaty nie są potrzebne, choć posiadanie takich przez tłumacza uwiarygadnia jego umiejętności. Są to tłumaczenia tańsze i łatwiej dostępne, jednak w niektórych przypadkach niewystarczające. Znajdą zastosowanie w przypadku tłumaczenia np. materiałów reklamowych i artykułów prasowych, jednak wszelkie umowy i dokumenty wymagają tłumaczenia przysięgłego.
Tłumaczenia przysięgłe są zwane także tłumaczeniami uwierzytelnionymi. Są one ważne jedynie wtedy, gdy tłumacz danego języka posiada odpowiednie uprawnienia oraz opatrzy podpisem i specjalną pieczęcią każdą stronę przetłumaczonego tekstu. Na pieczęci, wydanej przez Mennicę Państwową, musi znajdować się imię i nazwisko tłumacza, język, w jakim zostało sporządzone tłumaczenie, oraz pozycja na liście polskich tłumaczy przysięgłych. Informacje te są gwarantem jakości tłumaczenia. Wytyczne dotyczące formy tłumaczeń i zasad pracy tłumacza przysięgłego określa Kodeks tłumacza przysięgłego, przyjęty uchwałą Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych (TEPIS) z 30 czerwca 2011 r. Wskazuje on nawet jak powinno poprawnie wyglądać pod względem technicznym tłumaczenie, by nie doszło do żadnych zakłamań czy dopisków.
Dodatkowo każde takie tłumaczenie wpisywane jest w specjalny rejestr, tzw. repertorium. W nim znajduje się data przyjęcia dokumentu przeznaczonego do tłumaczenia oraz data wydanie gotowego tłumaczenia klientowi, wraz ze szczegółami zlecenia, liczbą przetłumaczonych stron, liczbą egzemplarzy czy wreszcie ogólnym opisem dokumentu.
Nie istnieje żaden oficjalny wykaz dokumentów, których tłumaczenie wymaga uwierzytelnienia. Zwykle uznaje się, że poświadczenia wymagają dokumenty posiadające moc prawną. Najczęściej tłumaczenia przysięgłe dotyczą:
Tłumaczenie umów (więcej na stronie https://www.kolodziej-albion.com.pl/tlumaczenia/umowy), dokumenty założycielskie spółki, wpisy do rejestrów handlowych są uznaniowe. Oznacza to, że tłumaczenie przysięgłe nie jest wymagane, lecz zalecane. Przykładowo kontrahent zagraniczny, otrzymując potwierdzony urzędowo przetłumaczony dokumenty, jest pewien, że przedłożone mu papiery są zgodne z oryginałem. Podobnie jest z umowami kupna-sprzedaży czy darowizny, szczególnie jeśli dotyczy to kupującego i sprzedającego, którzy posługują się różnymi językami. Sporządzenie dwujęzycznej umowy kupna-sprzedaży np. sprowadzanego z zagranicy samochodu nie będzie wymagała uwierzytelnienia w Polsce, jeśli dokument ten jest sporządzony przez tłumacza przysięgłego.
Tłumacz ponosi odpowiedzialność cywilną za tłumaczony tekst. Dlatego tak ważne jest, by wykonywał swoją pracę rzetelnie i fachowo, odpowiednio odwzorowując pierwotny sens tłumaczonego tekstu czy dokumentu. Odpowiedzialność ta funkcjonuje w Polsce na mocy art. 17. Konstytucji z dn. 2 kwietnia 1997, dotyczącego zawody zaufania publicznego. Może on otrzymać karę od Komisji Odpowiedzialności Zawodowej. Inaczej jest w przypadku tłumacza zwykłego, który w przypadku rażących błędów i skutków ich występowania może jedynie zostać pozwany przez zleceniodawcę o odszkodowanie.
