Znaki manipulacyjne w branży opakowań - co warto widzieć?

Prawidłowe oznakowanie ładunku w transporcie i logistyce znacząco usprawnia pracę osób i firm odpowiedzialnych za efektywną realizację łańcucha dostaw na każdym jego etapie. To ważne, żeby wszelkie znaki transportowe były czytelne dla przewoźników z całego świata.

Nad ich czytelnością oraz prawidłowym stosowaniem czuwają instytucje i organizacje normalizacyjne, m.in.:

• Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań (COBRO) w Warszawie
• Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO)
• Komitet Ekspertów Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych
• Europejska Federacja Opakowań (EPKF)

Co to są znaki manipulacyjne

Znaki manipulacyjne to piktogramy służące przekazywaniu informacji na temat sposobu obchodzenia się z opakowaniem transportowym i jego zawartością w czasie załadunku, przewożenia oraz rozładunku towaru. To właśnie dzięki nim możemy wyobrazić sobie, co znajduje się w środku, a co za tym idzie – dostosować sposób transportu oraz cały łańcuch dostaw na każdym jego etapie do potrzeb opakowania, oraz jego zawartości. 

Innymi słowy: znaki manipulacyjne to piktogramy, które podpowiadają, w jaki sposób prawidłowo manipulować (ładować, transportować, składować) konkretne opakowania wraz z zawartością, żeby ich nie zniszczyć i nie uszkodzić. W całym łańcuchu dostaw pracownicy spedycji i logistyki muszą mieć możliwość szybkiego uzyskania informacji, w jaki sposób obchodzić się z każdą paczką, którą ekspediują dalej, żeby dotarła ona do odbiorcy na czas i w nienaruszonym stanie. 

Jakich konkretnych informacji udzielają znaki manipulacyjne 

Znaki manipulacyjne podpowiadają jak obchodzić się z konkretnym opakowaniem i jego zawartością. W grę może wchodzić m. in.:

• ochrona przed wilgocią - elektronika, produkty sypkie, papierowe, środki o działaniu higroskopijnym nie mogą mieć styczności z wilgocią, być wystawione na deszcz lub znajdować się w pobliżu źródeł wody
• ochrona przed zbyt wysoką/zbyt niską temperaturą
• ochrona przed upadkiem/uderzeniem/naciskiem z uwagi na kruchą zawartość - jeśli nacisk innych towarów mógłby doprowadzić do uszkodzenia zawartości opakowania, stosuje się znak „Ograniczenie piętrzenia”, dzięki czemu osoby zajmujące się załadunkiem wiedzą, że dany towar powinien znajdować się raczej na górnej warstwie przesyłek
• ochrona związana z koniecznością transportowania i składowania przesyłki w określonej pozycji -  takiej ochrony wymagają m.in. niektóre substancje chemiczne czy sprzęt laboratoryjny
• bezwzględna konieczność dostarczeniem na czas - kiedy przesyłka zawiera produkty szybko psujące się
• ochrona przed nieprawidłowym traktowaniem przesyłki podczas kolejnych przeładunków - wskazuje się wtedy niedopuszczalne bądź wskazane sposoby przemieszczania przesyłki (np. konieczność użycia podnośnika czy zakaz przemieszczania przez obracanie i toczenie)

W jaki sposób znakuje się opakowania

To, jaki sposób znakowania zostanie wykorzystany na konkretnym opakowaniu, zależy od wielu czynników: specyfiki towaru, wymagań technologicznych, gabarytów opakowania oraz oczekiwań samego klienta. Znaki graficzne na opakowaniach mogą być: 

• wypalone
• nadrukowane
• mieć postać pieczątki wykonanej tuszem
• namalowane farbą na szablonie
• naklejone

Bez względu na wybór sposobu znakowania, ważne jest, żeby znaki logistyczne na opakowaniach były doskonale widoczne oraz odporne na działanie wszelkich czynników zewnętrznych: fizycznych i chemicznych, w tym czynników atmosferycznych (ścieranie, wysokie i niskie temperatury, działanie wilgoci, promieni słonecznych itd.). Odpowiednie oznakowanie przewożonego towaru ma ogromne znaczenie, szczególnie gdy mamy do czynienia z przedmiotami lub materiałami, które mogą ulec uszkodzeniu w związku z nieodpowiednią manipulacją paczki. 

Znaki manipulacyjne w postaci naklejek muszą być wykonane wyłącznie z najwyższej klasy folii samoprzylepnej oraz muszą spełniać wszystkie wymagane przepisami normy krajowe i unijne. Mają formę białego prostokąta w czarnym obramowaniu, wewnątrz znajdują się czarne piktogramy.

Obowiązujące znak manipulacyjne

Obecnie w transporcie i logistyce obowiązują następujące znaki manipulacyjne:

1. Chronić przed promieniowaniem (701-01)
2. Żywe zwierzęta (701-02)
3. Opakowanie hermetyczne (701-03)
4. Tu chwytać (701-04)
5. Chwytać bezpośrednio za ładunek (701-05)
6. Miejsce zakładania zawiesi (701-06)
7. Nie podnosić wózkiem (701-07)
8. Góra ładunku, nie przewracać (701-08)
9. Chronić przed wilgocią (701-09)
10. Środek ciężkości (701-10)
11. Chronić przed nagrzaniem (701-11)
12. Nie przemieszczać przez toczenie (701-12)
13. Ostrożnie, kruche (701-13)
14. Przestrzegać zakresu temperatury (701-14; 701-15; 701-16; 701-17)
15. Hakiem bezpośrednio nie zaczepiać (701-18)
16. Ograniczenie piętrzenia (701-19)
17. Dopuszczalna liczba warstw piętrzenia (701-20; 701-21)
18. Tu otwierać (701-22)
19. Produkty szybko psujące się (701-23)
20. Nie obracać, nie przetaczać (701-24)
21. Nie chwytać w tym miejscu (701-25)

Zrozumiałe, czytelne znaki logistyczne oraz oznaczenia manipulacyjne to doskonały sposób na poinformowanie o tym, w jaki sposób należy się obchodzić z konkretnym opakowaniem. Najczęściej stosowane znaki manipulacyjne w logistyce dotyczą sposobu postępowania z opakowaniem, służą też do przekazania kluczowych informacji o zawartości.

W przygotowaniu pomógł Techem SA - firma od lat zajmująca się produkcją i dystrybucją artykułów BHP  https://sklep.techemznaki.pl/znaki-opakowan-transportowych-z-zawartoscia