Zamknij

Jak nie wpaść w pułapkę internetowych zakupów? Sprawdź

08:03, 16.05.2016 M.C
Skomentuj fot.depositphotos fot.depositphotos

Jak wynika ze statystyk, już blisko 75 % naszych rodaków miało okazję robić zakupy przez Internet. Rynek sprzedaży sieciowej ciągle się rozwija, oferta e-sprzedawców dociera do co raz większego grona odbiorców. Tematem nieodłącznie towarzyszącym zakupom on-line jest kwestia bezpieczeństwa transakcji.

W cyklu artykułów, spróbujemy przybliżyć Państwu mechanizmy ochronne, stosowane przez największych graczy rynku sprzedaży internetowej.

Największą platformą transakcyjną on-line w Polsce pozostaje serwis Allegro.pl. Portal ten zdominował krajowy rynek aukcyjny. Co zrozumiałe, część z ogromnej liczby zawieranych transakcji kończy się dla kupujących w sposób niesatysfakcjonujący.

Jedną z flagowych inicjatyw serwisu Allegro.pl jest tzw. Program Ochrony Kupujących. Zgodnie z założeniami, program ten ma umożliwić kupującym odzyskanie pieniędzy w przypadku problemów z transakcją.

Postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej jak działa Program Ochrony Kupujących (dalej zwany również POK) w praktyce.

Po pierwsze – dla kogo?

Program Ochrony Kupujących dedykowany jest wszystkim użytkownikom, którzy niezależnie od rodzaju transakcji nabyli w ramach serwisu Allegro.pl rzecz, usługę lub prawo.

Nie jest więc ważne czy dokonaliśmy zakupu w ramach klasycznej licytacji, opcji „kup teraz” czy też w drodze transakcji specjalnej.

Po drugie – na co możemy liczyć?

W pierwszej kolejności, Program Ochrony Kupujących daje szansę ubiegania się o rekompensatę w przypadku, gdy zapłaciliśmy za towar, ale go nie otrzymaliśmy.

Wówczas, zgodnie z zasadami programu możemy liczyć na rekompensatę obejmującą wartość poniesionej szkody. Rekompensata nie może być jednak wyższa niż rzeczywista wartość zakupionego towaru. Nie może również przekraczać wysokości ceny określonej w parametrach danej transakcji.

Tu pojawia się pierwsza wątpliwość. Nie zawsze wiemy, czym jest ta „rzeczywista wartość zakupionego towaru”. Należy więc ustalić czy chodzi o:

- wartość subiektywną, czyli ile dany przedmiot jest dla nas warty

czy też

- wartość obiektywną (funkcjonującą powszechnie, w warunkach rynkowych).

Przykład:

Przedmiotem licytacji jest oryginalna, używana koszulka piłkarska lokalnego trzecioligowego klubu piłkarskiego. Obiektywnie, nie jest ona dużo warta. Natomiast w związku z tym, że do aukcji przystąpiło kilku zagorzałych sympatyków tego klubu, dla których taki zakup ma duże znaczenie sentymentalne ponieważ dobrze im się kojarzy, cena wyjściowa została wielokrotnie, być może nawet nieracjonalnie, przebita.

W takiej sytuacji można mieć wątpliwość, czy rekompensata z POK obejmie faktycznie zapłaconą cenę, czy też zostanie ograniczona do rzeczywistej, realnej wartości tego sprzętu. W tym przypadku, analizując regulamin programu, należałoby się raczej skłaniać, ku tej mniej korzystnej opcji.

Idąc dalej, rekompensata będzie przysługiwała również w przypadku, gdy co prawda otrzymaliśmy towar, ale okazał się on niezgodny z umową, posiadający wartość istotnie niższą od opisanego ofercie.

W tym przypadku, rekompensata obejmie wartość doznanej przez nas szkody, nie wyższej jednak niż 50 % rzeczywistej wartości towaru.

Tu również pojawia się pewna wątpliwość. Regulamin POK mówi o towarze niezgodnym z umową, posiadającym wartość istotnie niższą od opisanego w ofercie.

Tym samym, nie każda niezgodność towaru z umową skutkować będzie przyznaniem prawa do rekompensaty. To czy wartość produktu jaki otrzymaliśmy jest „istotnie” niższa od towaru z oferty jest kwestią ocenną i wymaga odrębnej, indywidualnej analizy.

W ramach Programu Ochrony Kupujących mamy również szansę na rekompensatę kosztów przesyłki. Opcja ta istnieje jednak tylko wówczas, gdy za towar dokonano płatności za pomocą systemu PayU. Ze względu na powszechność i wygodę tego sposobu płatności, nie jest to jednak poważne ograniczenie.

Pamiętajmy, że wysokość naszej rekompensaty nie może przekroczyć kwoty 10.000 zł. Koszty przesyłki są zwracane do wysokości 100 zł.

Pierwsze schody

W celu otrzymania rekompensaty z POK, należy dochować pewnych formalności. O ile z wypełnieniem i przesłaniem formularzy nikt nie powinien mieć problemu, o tyle pozostałe warunki formalne mogą okazać się w praktyce bardzo ciężkie do zrealizowania.

Otóż zgodnie z regulaminem programu:

Kupujący jest każdorazowo zobowiązany do złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa na jego szkodę przez nieuczciwie postępującego Sprzedającego. Do formularza określonego w ust. 1 należy podać sygnaturę akt wszczęcia postępowania (stosowny nr RSD bądź DS).

A nadto, w przypadku zaakceptowania naszego zgłoszenia przez Allegro, mamy obowiązek dostarczyć kserokopię postanowienia o wszczęciu dochodzenia/śledztwa.

Niestety, pomimo naszych najszczerszych chęci, może się zdarzyć, że nie będziemy w stanie spełnić tych warunków. Bardzo często będzie to po prostu niemożliwe. Musimy bowiem pamiętać, że organy ścigania nie zawsze będą miały podstawę do wszczęcia postepowania w naszej sprawie. Choć może to się wielu osobom wydać krzywdzące, nie każda sytuacja polegająca na niewysłaniu nam towaru czy też wysłaniu towaru z wadą może za taki czyn zabroniony zostać uznana.

Otóż, aby nieuczciwy sprzedawca poniósł odpowiedzialność karną, jego zachowanie musi wyczerpywać znamiona czynu zabronionego stypizowanego w art..286 § 1 Kodeksu karnego, definiującego czym jest przestępstwo oszustwa.

Zgodnie z w/w przepisem bezprawne jest zachowanie sprawcy, który wprowadza w błąd, wyzyskuje błąd czy niezdolności należytego pojmowania przedsiębranego działania, a nadto kieruje nim chęć osiągnięcia korzyści majątkowej w następstwie jednego ze sposobów opisanego działania.

Co więcej, zgodnie z orzeczeniami sądów, aby przypisać sprzedawcy popełnienie przestępstwa należy wykazać, że miał on od początku zamiar doprowadzenia pokrzywdzonego/kupującego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, który następnie urzeczywistnił. Ten zamiar musi obejmować zarówno cel, jak i sposób działania sprawcy.

W praktyce, wykazanie i udowodnienie tego zamiaru często okazuje się trudne. Może się bowiem okazać, że sprzedawca nie wysłał nam towaru nie dlatego, że miał zamiar nas oszukać, lecz np. dlatego, że popadł w problemy finansowe i nie zdołał zamówić oczekiwanego przez nas produktu u producenta. Takie postępowanie, pomimo tego, że nadal pozostaje naganne i nieakceptowalne społecznie, nie jest przestępstwem. Jest jedynie przejawem nierzetelności i naraża sprzedawcę na odpowiedzialność cywilną.

Reasumując:

Tak długo, gdy wskazane powyżej znamiona przestępstwa nie zostaną wypełnione w sposób łączny, nasz przypadek pozostaje jedynie zwykłym sporem cywilnym, niepodlegającym ściganiu na drodze karnej.

Policja ma obowiązek przyjąć od nas zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Najbezpieczniej uczynić to na piśmie, by zachować stosowny dowód dokonania zawiadomienia.

Policja, ani prokuratura nie ma jednak obowiązku prowadzenia dochodzenia czy też śledztwa, jeżeli okoliczności sprawy wskazują na to, że nie zostały wypełnione opisane powyżej znamiona czynu zabronionego.

To zaś powoduje, że nie będziemy w stanie dostarczyć Allegro wymaganego postanowienia o wszczęciu takiego postępowania. Dochodzenie rekompensaty z Programu Ochrony Kupujących może być w takiej sytuacji nieosiągalne.

Wyłączenia

Regulamin Programu Ochrony Kupujących zawiera szereg wyłączeń, których powinniśmy być świadomi przed przystąpieniem do zakupów.

Po pierwsze, opisanym programem są objęte wyłącznie zakupy opłacone:

przelewem bankowym

przekazem pocztowym

kartą kredytową

za przesyłkę pobraniową (np. u kuriera),

poprzez usługę Systemu PayU.

Chodzi więc o sposoby płatności, które pozostawiają wiarygodne dowody, że taka transakcja faktycznie miała miejsce.

Po drugie, POK nie zadziała, gdy towar uległ zniszczeniu lub został zagubiony podczas transportu z winy przewoźnika. Oczywiście nie oznacza to, że w przypadku zgubienia przesyłki przez kuriera nie przysługują nam żadne roszczenia. Jeżeli dokonaliśmy zakupu jako konsumenci, z reguły niebezpieczeństwo przypadkowej utraty czy uszkodzenia rzeczy przechodzi na nas dopiero z chwilą, gdy została nam przekazana.

Omawiany program nie zadziała także, jeżeli Towar nie był dopuszczony do obrotu na Allegro z uwagi na wykaz towarów zakazanych i dopuszczonych warunkowo. Dotyczy to m.in. muzyki, filmów, oprogramowania i inne towary, które naruszają prawa autorskie czy też własność intelektualną.

Podsumowanie

Program Ochrony Kupujących nie jest z całą pewnością rozwiązaniem kompleksowym i doskonałym. Jeśli jednak przystępujemy do zakupów świadomi zasięgu jego działania, mając wiedzę o istnieniu ograniczeń i wyłączeń, powinniśmy być usatysfakcjonowani z jego skuteczności.

POK daje bowiem często szansę na uzyskanie rekompensaty w sytuacjach trudnych i wymagających (np. w przypadku gdy padliśmy ofiarą z góry zaplanowanego procederu przestępczego, gdzie sprawcy są zwykle niewypłacalni).

Pamiętajmy przy tym, że POK w żaden sposób nie wyłącza uprawnień przysługujących nam z mocy prawa. Stanowi po prostu dodatkowe zabezpieczenie, kolejną gwarancję pomyślnych zakupów. I w takie właśnie sposób powinien być postrzegany.

Marcin Ciesielski, radca prawny

(M.C)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%