Co dalej ze zdewastowanym Zamkiem Dybowskim? Przewodnik załamany. "Serce mi pękło"

Ruiny XV-wiecznego Zamku Dybowskiego są zaśmiecane i dewastowane od lat. W niedzielę przewodnik miejski Ryszard Urbański poinformował PAP, że był na zamku i odkrył popisane mury zamku, bramy oraz inne elementy konstrukcji.

Prezydent Torunia Paweł Gulewski powiedział we wtorek, że magistrat zgłosił policji nagłośnioną przez PAP sprawę dewastacji XV-wiecznego Zamku Dybowskiego. Zapowiedział rozwiązanie umowy z obecnym operatorem, a także podkreślił, że ten powinien partycypować w kosztach niwelacji zniszczeń.

"Byłem na tym zamku wiele razy, ale teraz skala tych dewastacji jest naprawdę ogromna. Poszedłem na drugą stronę rzeki przez most i sprawdziłem. Wtedy serce mi pękło. Przecież to jest skandal, w jakim stanie jest ten zabytek. Tak nie może być. Wygląda na to, że nikt nie jest w stanie tego upilnować, a wisząca na jednej z bram tabliczka o nadzorze jednej z firm ochroniarskich nie jest już raczej aktualna" - podkreślił przewodnik.

We wtorek do sprawy odniósł się prezydent Torunia Paweł Gulewski.

"Poprosiłem dyrektora Wydziału Gospodarki Nieruchomościami, aby podjął kroki zero-jedynkowe. Jeżeli mamy znamiona braku wykonywania umowy ze strony najemcy zamku, to umowę dzierżawy trzeba rozwiązać i zostanie ona rozwiązana. Mamy do czynienia z dewastacją i efektami dewastacji. Będziemy rozmawiali z dotychczasowym operatorem zamku, bo ta sytuacja nastąpiła w trakcie trwania umowy dzierżawy, w sprawie pokrycia przynajmniej części kosztów renowacji i usunięcia efektów dewastacji substancji zabytkowej" - powiedział włodarz miasta.

Gulewski podkreślił, że w jego ocenie to miejsce musi mieć gospodarza. "Będziemy chcieli to miejsce w pierwszej kolejności zabezpieczyć, a w drugiej kolejności znaleźć formułę aktywizującą i zachęcającą wszystkich mieszkańców oraz turystów w tę część miasta" - podkreślił prezydent Torunia. Powiedział, że wcześniej nie miał informacji o takiej skali dewastacji tego miejsca w ostatnich miesiącach.

"Uważam, że to miejsce powinno mieć nową formułę. Będziemy chcieli w maksymalny sposób zabezpieczyć to, co jest, ale znaleźć także nową formę zagospodarowania tego miejsca. Te mury zamku są bardzo ważnym elementem dziedzictwa Torunia" - wskazał Gulewski.

Dopytywany o działania służb w tym zakresie Gulewski poinformował, że sprawa została zgłoszona policji. "Zgłosiliśmy akty wandalizmu, więc dalsze działania prowadzi policja i właściwe organy" - dodał.

Na początku roku magistrat podał informację o nowym, kolejnym już dzierżawcy ruin zamku i terenu przyległego. Umowa miała zostać zawarta w czerwcu 2022 roku do czerwca 2040 roku.

W poniedziałek wieczorem rzecznik prasowa magistratu Malwina Jeżewska przekazała PAP, że umowa na dzierżawę obiektu zostanie wypowiedziana.

"W najbliższych dniach wypowiemy tę umowę. Dzierżawca nie wywiązywał się z zapisów. Wiemy już na pewno, że miejsce nie jest należycie zabezpieczone, a także nie są organizowane imprezy o charakterze kulturalno-historycznym, do których był zobowiązany. Wydział Gospodarki Nieruchomościami zajmuje się sprawą i wypowie umowę" - poinformowała PAP Jeżewska.

W umowie były zapisy o tym, że dzierżawca zobowiązany jest do zagospodarowania terenu Zamku Dybowskiego przy zachowaniu oryginalnej substancji zabytkowej zamku w formie trwałej ruiny dla potrzeb prowadzenia działalności kulturalno-gospodarczej obejmującej rekreację i obsługę ruchu turystycznego, uwzględniające uporządkowanie nawierzchni dziedzińca, dróg dojazdowych i ciągów pieszych i przestrzeni rekreacyjnych. PAP nie udało się skontaktować z dzierżawcą.

Zamek Dybowski został wybudowany w latach 20. XV wieku. Najprawdopodobniej budowa ruszyła 600 lat temu w 1424 roku. Inicjatorem był król Władysław Jagiełło. Największa świetność budowli przypadła na rządy króla Kazimierza Jagiellończyka. To on podpisał w tym miejscu w 1454 roku statuty nieszawskie. Zamek został zniszczony podczas wojen szwedzkich w XVII wieku.

W latach 1998-2000 badania archeologiczne na zamku prowadziła Lidia Grzeszkiewicz-Kotlewska. To ona po upublicznieniu w niedzielę informacji o dewastacjach napisała na jednym z portali społecznościowych: "serce pęka".

Zamek znajduje się w Toruniu na lewym brzegu Wisły w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki i rezerwatu Kępa Bazarowa. Można do niego dotrzeć rowerem, pieszo, ale także łodzią.(PAP)

autor: Tomasz Więcławski

twi/ jann/