Będzie rewolucja na toruńskich drogach. Inteligentny system ma usprawnić komunikację

Według specjalistów inteligentne systemy transportowe (ITS) to skok cywilizacyjny w poruszaniu się po mieście. Toruń już przygotowuje się do jego wdrożenia. W innych miastach jego wprowadzanie nie obyło się bez emocji.

Wyobraźcie sobie: piątkowy szczyt komunikacyjny, pokonujecie nowy most drogowy i zbliżacie się do pl. Daszyńskiego. Pojawia się dylemat: którędy najszybciej dotrzecie na Starówkę. Szosą Lubicką i Traugutta? Żółkiewskiego i Kościuszki? Wschodnią i Skłodowskiej-Curie, a dalej Sobieskiego? A może Żółkiewskiego i Chrobrego?

Nie ma problemu. Na elektronicznej tablicy stojącej przy skrzyżowaniu sprawdzacie najdogodniejszą trasę i najkrótszy czas przejazdu. Jedynka, gaz i ruszacie w dalszą drogę. Bez stania w korkach.

To nie odległa przyszłość. Tak może wyglądać poruszanie się po naszym mieście już za kilka lat. Miejski Zarząd Dróg przygotowuje się do realizacji projektu “Inteligentny System Transportowy dla miasta Torunia”. Jego powodzenie będzie zależeć w dużej mierze od pozyskania zewnętrznych pieniędzy. Wydaje się jednak, że z tym nie będzie większego problemu. W najbliższych latach bowiem Unia Europejska będzie dotować Inteligentne Systemy Transportowe z krajowych i regionalnych funduszy europejskich.

Jak to wygląda teraz?

Kilka lat temu MZD skoordynował sygnalizacje świetlne przy ul. Grudziądzkiej.

- Ale to nie jest żadna “zielona fala” - to reakcja jednego z toruńskich kierowców na pytanie, czy w Toruniu funkcjonuje “zielona fala”: - Nigdy nią nie “popłynąłem”. Jazda ul. Grudziądzką wygląda tak: gaz, hamulec, czerwone światło, zielone światło, gaz, hamulec i tak dalej.

ITS wiąże się z kilkoma zagadnieniami. Przede wszystkim poprawą przepustowości ulic, czyli zmniejszeniem zatorów w miastach. Korki to nie tylko utrapienie dla kierowców. Ale to także zmora dla naszych portfeli. Tylko w siedmiu największych polskich miastach w 2014 r. kosztowały kierowców aż 3,6 mld zł. O 5 proc. więcej niż w 2013 r. Co ciekawe, roczny koszt korków na statystycznego kierowcę wynosił rok temu nieco ponad 3 tys. zł. To dane z raportu firmy Deloitte oraz serwisu Targeo.pl.

Kolejną kluczową kwestią jest poprawa bezpieczeństwa na drogach. Dzięki ITS zwiększa się bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego. I co ważne, Inteligentny System Transportowy oznacza również poprawę jakości środowiska naturalnego. Rozładowywanie zatorów i minimalizowanie utrudnień drogowych przekłada się bowiem na redukcję spalin w mieście.

- ITS to przyszłość dla polskich dróg. Korzyści płynące z jego wprowadzenia są olbrzymie - podkreśla Tomasz Tupalski, kierownik działu utrzymania i ewidencji ulic w Miejskim Zarządzie Dróg. Jak to może wyglądać u nas?

Według wstępnych założeń toruńskich drogowców ITS ma poprawić przejazd na głównych miejskich arteriach na linii północ-południe i wschód-zachód. - Planujemy, by te ciągi były ze sobą synchronizowane, a zamontowana na nich sygnalizacja działała jak najlepiej, optymalnie - mówi Tupalski. - W ramach ITS na ulicach będą montowanie fotoradary, które będą rejestrowały pojazdy przekraczające skrzyżowania na czerwonym świetle. Wprowadzenie systemu to możliwość kontroli tonażu ciężarówek przejeżdżających przez miasto. Chcemy się też skupić na Starówce z naciskiem na pomoc w parkowaniu.

Jak będzie to działać w praktyce?

W centrum sterowania ruchem, które powstałoby w Miejskim Zarządzie Dróg można by np. monitorować i zarządzać tym, co dzieje się na ulicach. Operatorzy przy pomocy odpowiednio skonfigurowanego oprogramowania będą mogli wskazać najszybszą trasę przejazdu karetkom lub wozom straży pożarnej czy też rozładowywać korki poprzez bieżące dostosowywanie sygnalizacji świetlnej.

System może również naprowadzać pojazdy na drogi alternatywne, np. gdy dojdzie do wypadku lub nagłego zatoru. W praktyce może się również przełożyć m.in. na mniejszą liczbę wypadków, skrócenie czasu podróży i redukcję emisji spalin. W zespole staromiejskim - zwłaszcza w sercu Starówki - ma powstać dynamiczna informacja o wolnych miejscach parkingowych w centrum i w jego otoczeniu.

Ponadto do systemu zostanie podłączone nie tylko sterowanie ruchem z monitoringiem wizyjnym, ale też zarządzanie transportem publicznym z dynamiczną informacją przystankową (tablice prezentujące rzeczywisty czas przyjazdów składów znajdują się już na przystankach tramwajowych), monitoring bezpieczeństwa pasażerów w komunikacji publicznej oraz dynamiczna informacja o miejscach parkingowych w rejonie Starówki.

Unia dołoży

Według ubiegłorocznych założeń toruński Inteligentny System Transportowy będzie powstawać w latach 2015-2018. Drogowcy podkreślają, że warunkiem do realizacji tego projektu jest pozyskanie pieniędzy z nowej perspektywy unijnej 2014-2020. To jeden z kluczowych dla miasta projektów. Władze Torunia zaproponowały, żeby znalazł się wśród kilkunastu toruńskich zadań w kontrakcie terytorialnym.

ITS działa już w kilku polskich miastach. Z różnymi efektami. Poznańska wersja miała być gotowa wiosną tego roku. Projekt się przeciągnął i będzie uruchomiony do końca września. Pochłonie łącznie aż 82,9 mln zł. Bydgoski system ITS składający się z 32 elektronicznych tablic zamontowanych przy newralgicznych punktach w mieście już działa. Ale zdążył zebrać już wiele srogich ocen od kierowców.

Po pierwsze: nieczytelne tablice informujące o natężeniu ruchu. Po drugie: zdarzało się, że na tablicach nie pojawiały się informacje o utrudnieniach dla pasażerów, co np. w marcu zakończyło się to czterogodzinnym paraliżem bydgoskiego śródmieścia. System w Bydgoszczy kosztował ponad 50 mln zł. Teraz czas na Toruń.