W trakcie sesji sejmiku województwa odsłonięto tablicę upamiętniającą powstanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów. W tym roku przypada 35-lecie związku. Główne uroczystości zaplanowano na 13 i 14 maja.
Radni w trakcie sesji przyjęli stanowisko (treść w załączeniu) upamiętniające powstanie NZS oraz walkę o autonomię uczelni wyższych w latach 1980-1989. Odsłonięto także wmurowaną we front gmachu urzędu marszałkowskiego tablicę pamiątkową.
- Myślę, że nasz region ma powody do zadowolenia, bo organizacja NZS na UMK była jedną z największych w Polsce - podkreślił podczas uroczystości Zbigniew Nowek, jeden z założycieli zrzeszenia. - NZS to idea, która powstała w naszych głowach znacznie szybciej niż rzeczywiście powstała. Wraz z kolegami wpadliśmy na to już w liceum. Warto o tym przypomnieć, że to studenci z regionu drukowali ulotki, które pomogły rozpocząć strajk w stoczni gdańskiej. Później byli niestety internowani. Wtedy to była prawdziwa solidarność studencka. Chcieliśmy zbudować silną organizację. Walczyliśmy nie tylko za nasze ideały, ale też ideały Solidarności. Wbrew temu, co się dziś słyszy, nie byliśmy niczyim narzędziem. Jesteśmy z tego bardzo dumni.
Niezależne Zrzeszenie Studentów powstało 22 września 1980 w wyniku wydarzeń i strajków robotniczych z sierpnia 1980. Skupiało młodych ludzi chcących niezależnej od władz państwowych organizacji studenckiej oraz demokratyzacji życia akademickiego. NZS UMK wraz z uczelnianą Solidarnością doprowadził do przeprowadzenia w kwietniu 1981 roku po raz pierwszy wyborów władz uniwersytetu przez reprezentantów całej społeczności uczelni, bez ingerencji władz politycznych i partyjnych. Z tej okazji jutro (26 kwietnia) odbędzie się uroczyste posiedzenia senatu UMK, podczas którego zostanie podjęta uchwała upamiętniająca osoby walczące o demokratyzację i autonomię uniwersytetu w latach 1980-1981.
Odsłonięciu tablicy oraz sesji sejmiku towarzyszy wystawa fotograficzna, będąca zapisem manifestacji w Toruniu z 3 maja 1981 r., w której wzięli udział rolnicy z okolicznych gmin, rzemieślnicy toruńskich cechów, robotnicy, środowiska opozycyjne oraz mieszkańcy Torunia. Autorem zdjęć, które można oglądać do końca maja na I piętrze urzędu marszałkowskiego, jest artysta fotografik Tomasz Sobecki.
- To zrzeszenie włączało się w działania ogólnopolskie walki o niepodległość - mówi prof. Wojciech Polak. - To była walka na kilku płaszczyznach; walka o autonomię uniwersytetu, o niepodległość Polski, o zmianę systemu, wolność słowa i demokrację. To była w końcu walka o rejestrację, która trwała kilka miesięcy.
Podczas głównych uroczystości jubileuszowych 13-14 maja zaplanowano spotkanie wszystkich pokoleń zrzeszenia, wręczenie oznaczeń i wyróżnień zasłużonym członkom NZS UMK, wystawę plenerową, konferencję naukową oraz koncert zespołu Kobranocka.