Strażak na akcji, fryzjerka w domu, sędzia na boisku. A wszystko na L4 w regionie

Zwolnienie lekarskie to nie urlop. ZUS cofa świadczenia za wyjazdy, pracę i... sędziowanie meczów. Mamy konkretne przykłady z regionu.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych coraz skuteczniej wyłapuje nadużycia związane ze zwolnieniami lekarskimi. Tylko w 2024 roku i pierwszym kwartale 2025 roku w województwie kujawsko-pomorskim, dzięki przeprowadzonym kontrolom oraz obniżeniu świadczeń po ustaniu zatrudnienia, do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wróciło niemal 15,7 mln zł.

ZUS prowadzi dwa typy kontroli. Pierwszy dotyczy zasadności wystawienia zwolnienia i odbywa się przy udziale lekarza orzecznika. Drugi – znacznie bardziej spektakularny – polega na sprawdzeniu, czy zwolnienie jest wykorzystywane zgodnie z jego celem, czyli do powrotu do zdrowia.

Jak pokazują liczby, tylko w 2024 roku ZUS przeprowadził w naszym regionie 35,3 tys. kontroli, z czego ponad 2 tys. zakończyło się zakwestionowaniem świadczeń na łączną kwotę 2,73 mln zł. W pierwszych trzech miesiącach 2025 roku – przeprowadzono 8 tys. kontroli i cofnięto 415 świadczeń na 658,5 tys. zł. W tym samym czasie, po ustaniu zatrudnienia, obniżono wypłaty o ponad 3,3 mln zł.

Nie tylko urlopy i zlecenia, ale też... zabiegi kosmetyczne

ZUS ujawnia konkretne przykłady nadużyć w regionie. Wśród nich: osoba przebywająca na zwolnieniu aktywnie brała udział w działaniach ratowniczo-gaśniczych OSP, nie informując komendanta o niezdolności do pracy,– ubezpieczony wyjechał na wakacje do Kenii, mimo formalnego zwolnienia,– kobieta prowadziła w tym czasie usługi fryzjerskie we własnym domu,– inna wykonywała manicure w salonie kosmetycznym.

Zdarzały się również przypadki, gdy osoby korzystające ze zwolnień lekarskich brały udział w procesach rekrutacyjnych lub świadczyły pracę u byłego pracodawcy, mimo że lekarz nie skrócił ich L4. Jeden z ubezpieczonych pracował w sklepie członka rodziny, inny podpisał umowę zlecenie i sędziował mecze sportowe.

– Zwolnienie lekarskie to nie jest czas wolny od pracy, który można dowolnie zagospodarować. To czas na leczenie i powrót do zdrowia. Nadużycia skutkują utratą świadczeń, a nawet obowiązkiem ich zwrotu

- zaznacza Krystyna Michałek, rzeczniczka ZUS w województwie kujawsko-pomorskim:

W przypadku wykrycia nieprawidłowości, ZUS może nie tylko wstrzymać wypłatę zasiłku, ale także zażądać zwrotu całej już wypłaconej kwoty. W sytuacji, gdy lekarz orzecznik uzna, że pacjent jest zdolny do pracy, świadczenie przysługuje jedynie do dnia badania.