Nie wyprzemy się pruskich korzeni, choć te słówka ewidentnie kojarzą się z Toruniem

Czy to możliwe, by „jo” mogło stać się naszym marketingowym chwytem? Tak przekonuje Dariusz Meller, który o gwarze chełmińskiej wie prawie wszystko.

„Jo” stało się znakiem rozpoznawczym naszego miasta i to mimo że nie jest typowo toruńskim wynalazkiem. To germanizm używany w licznych gwarach, ale przylgnęło właśnie do Torunia, jako element naszej gwary. Kilka lat temu jedna z toruńskich gazet przeprowadziła plebiscyt na ikony Torunia. „Jo” znalzało się tu na 5. miejscu. Co ciekawe, używają go zarówno urodzeni torunianie, jak i przyjezdni.

- Mieszkam tu od 12 lat, wstyd się przyznać, ale zdarza mi się w towarzystwie powiedzieć „jo”, kiedy z czymś się z czymś zgadzam i wówczas od razu wiadomo, że jestem z Torunia – mówi Krzysztof Wargowski, który w Toruniu najpierw studiował, później zamieszkał na stałe. - Czasami sam się irytuję, że „jo” stało się nieodłącznym elementem mojego słownictwa. Niektórzy uważają, że mówienie tak to obciach.

Czy rzeczywiście to obciach?

- Niekoniecznie – uważa Dariusz Meller, autor książki gwary chełmżyńskiej. - Trzeba się z tego cieszyć. To przylgnęło do nas trochę samoistnie, ale jednak nie jest typowym toruńskim „wynalazkiem”. Moim zdaniem należałoby to utrzymywać i pielęgnować. Jestem też przekonany o tym, że spokojnie można byłoby wykorzystywać np. „jo” marketingowo. Tak jak np. Krzyżaków. Kiedyś było to nie do pomyślenia, dziś mamy Europę regionów. Historia nie jest przecież czarno-biała.

Fenomenalne jest to, że „jo” ma tyle znaczeń. W zależności od sytuacji, kontekstu można użyć tego słowa jako potwierdzenia (zamiast „tak”), zwątpienia, niedowierzania.

Zdaniem Mellera dla Torunia, ale i gwary chełmińskiej charakterystyczne są jeszcze takie zwroty jak „ni” czy „toć”.