Żołnierze niezłomni na ścianach bloków. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że w działalność stowarzyszenia zaangażowany jest radny

Stowarzyszenie Nasz Podgórz wygrało konkurs na wykonanie 8 murali patriotycznych za 178 tys. zł. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że w działalność stowarzyszenia zaangażowany jest Wojciech Klabun, radny PiS. Twierdzi jednak, że nie jest.  Czy powinniśmy bać się tego, co powstanie w naszej przestrzeni publicznej?

W zeszłym roku przychylność torunian zdobył projekt wykonania murali patriotycznych na terenie miasta. Znalazł się w puli ogólnomiejskiej, a ma być realizowany w tym roku. Jak czytamy w opisie projektu: „W ramach przedsięwzięcia powstanie w Toruniu 8 wielkoformatowych murali wykonanych przez lokalnych artystów/grupy artystyczne i zaproszonych gości.

Obrazy będą przywracać pamięć historyczną Kujaw i Pomorza oraz kształtować tożsamość dziedzictwa regionalnego. Murale, przy wykorzystaniu patriotycznej symboliki, przedstawiać będą „Zapomnianych'" lokalnych bohaterów, wśród których byli m.in.: Żołnierze Wyklęci, Cichociemni (nie tylko Gen. E. Zawacka), Powstańcy Warszawscy, Partyzanci, działacze konspiracji pomorskiej m.in. Gryfa Pomorskiego.

Uzupełnieniem szlaku będzie przewodnik z mapą, dedykowana strona www i aplikacja na telefon-zawierające informacje nt. każdej z 8 prac (tło historyczne, sylwetki bohaterów, ciekawostki, dodatkowe wyjaśnienia). Dzięki temu szlak przejść będą mogli zarówno rodzice z dziećmi, jak i młodzież w ramach np. lekcji historii.”

Toruń patriotyzmem stoi

O tym, że od poprzednich parlamentarnych wyborów patriotyczne akcenty w naszym mieście zyskują na popularności, nikogo nie trzeba przekonywać. Żołnierze wyklęci, Łupaszka mają już swoje miejsce na mapie Torunia. Tak o kulcie żołnierzy mówił kilka miesięcy temu Wojciech Klabun, radny PiS, na łamach Nowości: „Kult żołnierzy niezłomnych nie wziął się znikąd. Przez 50 lat był to temat zakazany, teraz można o nim mówić bez strachu.”

W kwietniu tego roku prezydent ogłosił konkurs na wykonanie patriotycznych murali. W czerwcu został rozstrzygnięty. Oferty złożyły dwie organizacje Fundacja Kapsuła i Fundacja Archipelag Inicjatyw oraz toruńskie Stowarzyszenie Nasz Podgórz. I właśnie ta druga zgarnęła kontrakt na 178 tys. zł! Co zdecydowało?

Jak podaje urząd miasta przede wszystkim dotychczasowe doświadczenie oferenta w realizacji zadań o podobnym charakterze i zasięgu, w pierwszej kolejności we współpracy z Gminą Miasta Toruń, a jednocześnie brak doświadczenia we współpracy z drugim oferentem (oferta wspólna Fundacja KAPSUŁA oraz Fundacja Archipelag Inicjatyw), niższa cena oferty Stowarzyszenia Nasz Podgórz w porównaniu do drugiego wnioskodawcy, pominięcie przez Fundację KAPSUŁA  w zakresie tematyki murali historii miasta Torunia przed rokiem 1920, jak również osiągnięć dwudziestolecia międzywojennego.

Oprócz tego komisja konkursowa oceniała możliwość realizacji zadania przez oferenta, w tym posiadanie zasobów rzeczowych i kadrowych, doświadczenie w realizacji zadań o podobnym charakterze i zasięgu, w pierwszej kolejności we współpracy z miastem, a także technikę wykonania i długość okresu trwałości wykonanych murali

Nie prezes w sądowym rejestrze

Stowarzyszeniem Nasz Podgórz przez dłuższy czas zarządzał... Wojciech Klabun, członek PiS, przewodniczący klubu radnych tej partii, a także od niedawna reprezentant toruńskich struktur w radzie politycznej PiS. Choć osobiście odbiera telefon podany do kontaktu na stronie organizacji, przekonuje, że już niewiele go z nią łączy.

- Od dwóch lat nie jestem prezesem stowarzyszenia, zrzekłem się funkcji, żeby nie było kolizji między wykonywanymi przeze mnie funkcją rdanego, ponieważ wcześniej byłem mocno zaangażowany w działalność Naszego Podgórza – mówi Wojciech Klabun, który odbierając telefon potwierdził, że dodzwoniliśmy się do stowarzyszenia Nasz Podgórz - Teraz stowarzyszenie trochę działa na pół gwizdka, a ja jestem tylko zwykłym jego członkiem.

Trudno uwierzyć w brak większego związku radnego z organizacją, zważywszy na to, że od dwóch lat stowarzyszenie nie ma nowego prezesa, a na internetowym wykazie z Krajowego Rejestru Sądowego Klabun wciąż widnieje jako prezes Naszego Podgórza, mimo że ostatnia zarejestrowana zmiana pochodzi z zeszłego roku. Na tę informację zdziwieniem reaguje z kolei skarbnik, do którego odsyła Wojciech Klabun. - Muszę powiedzieć o tym naszemu prawnikowi - mówi Dominik Wróblewski.

Skarbnik przekonuje, że radny jest obecnie tylko zwykłym członkiem. Nie ukrywa natomiast, że to stowarzyszenie – jeszcze gdy prezesem był Klabun – składało projekt malowania murali dwukrotnie: w 2013 i 2014 roku. Bez efektów. Kto zrobił to tym razem? Nie wiadomo, bowiem takich danych nie udostępnia urząd miasta (ochrona danych osobowych).

Nasz Podgórz do tej pory nie prowadził tak obszernych projektów. Na stronie organizacji próżno szukać murali wykonanych przez stowarzyszenie. Zresztą, obszar jej działalności do tej pory skupiał się na lewobrzeżnej części Torunia. Sam radny przekonuje, że rzadko ktoś dzwoni pod podany numer na stronie, w końcu organizacja według niego „działa na pół gwizdka”. Jak poradzi sobie z tak dużym zadaniem, skoro do tej pory prowadziła tylko niewielka akcje? Pojawiły się pogłoski, że w malowanie mają być zaangażowani... kibice Elany! Dotąd nie zostały one potwierdzone.

- Pracuje tutaj grupa, która ma zdolności plastyczne – informuje Wróblewski. - Kilku naszych członków lubi takie klimaty patriotyczno-muralowe. Natomiast będzie powołany koordynator, który ma nadzorować prace.

Sprawą zainteresowała się radna Sylwia Kowalska, która na komisji polityki społecznej i zdrowia oraz kultury i promocji pytała o szczegóły projektu.

- Pytałam o szczegóły, ale nie otrzymałam odpowiedzi na żadne pytanie – mówi Sylwia Kowalska z Czasu Mieszkańców. - Nie został przedstawiony żaden z projektów, karta ocen. Nic się nie dowiedziałam. Przecież to jest przestrzeń publiczna, na którą mamy prawo wpływać. Niepokoi mnie to.

Radna na ostatniej sesji złożyła więc wniosek do prezydenta, aby ten przedstawił informację o koncepcji plastycznej, technice jej wykonania, wykorzystanych materiałach i określenie ich minimalnego okres trwałości. Prosi także o udostępnienie projektów, a także przedstawienie zasobów kadrowych i rzeczowych jakie zostały przedstawione/złożone przez oferentów.

O tym, że murale mają w Toruniu powstać, słyszał Andrzej Poprostu, artysta, który ma na koncie kilka spektakularnych prac, także w Toruniu. Jest choćby autorem muralu poświęconemu Elżbiecie Zawackiej. Niestety, nikt z Naszego Podgórza nie zaproponował mu pracy czy choćby współpracy przy patriotycznym projekcie. Przekonuje, że malowanie na ścianach budynków to wbrew pozorom odpowiedzialne zadanie.

- Słyszałem, że pomalowanych ma zostać osiem ścian - mówi Andrzej Poprostu. - To ogromne zadanie i bardzo odpowiedzialne, bo w końcu chodzi o naszą przestrzeń publiczną. Nie słyszałem o jakiejkolwiek pracy stowarzyszenia Nasz Podgórz w tym zakresie. Boję się, że zabiorą się za to amatorzy, wyjdą z tego jakieś potworki i wszyscy będziemy musieli je oglądać. 

Jaki artystyczny zamiar mają członkowie grupy patriotyczno-muralowej ze stowarzyszenia? Do tematu wrócimy.