Coraz więcej mówi się o potrzebie renowacji toruńskich fortów. Nie tylko mówi, ale i robi. Mają one szanse wypięknieć. Dziś (czwartek 12 maja) rozpoczyna się trzydniowa konferencja na temat możliwości nie tylko ochrony zabytków, ale także ich zagospodarowania. A my znamy plany wobec dwóch fortów. Jakie są pomysły?
W Toruniu rusza Międzynarodowa Konferencja Naukowa Dawne Fortyfikacje. To dobry moment, by pokazać, że są pomysły na wykorzystanie niektórych z nich w taki sposób, by stały się perełkami miasta.
Przykład, jak można wykorzystać Fort XIV, który znajduje się na Stawkach, pokazało dwóch architektów z Pracowni Reżyserii Architektury "Archigeum" w pracy „Fort XIV jako przykład interdyscyplinarnego zagospodarowania obiektów fortecznych oraz krajobrazu fortecznego”- Koncepcja programowo-przestrzenna rewaloryzacji obiektów pośredniego fortu piechoty nr XIV Twierdzy Toruń wraz z przyległymi terenami zielonymi i wodnymi".
Oto jak widzą ten obiekt:
Tymczasem Fort I im. Jana III Sobieskiego ma wielkie szanse na drugie życie. Zajęło się nim stowarzyszenie Fort Kultury - to społeczna inicjatywa mieszkańców Torunia, głownie osiedli Na Skarpie i Rubinkowo I. Pasjonaci chcą uratować popadający w ruinę obiekt przy ul. Winnej,
- Dla nas, miłośników fortyfikacji, pasjonatów historii, przewodników, ludzi z pasją i pomysłami, Fort I stanowić będzie idealne miejsce do działań kulturalnych, edukacyjnych i rozrywkowych - mówi Wioletta Pyras-Pietrzak. - Zebraliśmy się kilka miesięcy temu, lecz współpracujemy od ponad dwóch lat, aktywnie chroniąc od dewastacji Fort I i jego okolicę. Reagowaliśmy na wszystkie sygnały o kolejnych włamaniach, własnymi środkami i w miarę naszych możliwości staraliśmy się zapobiegać niektórym dewastacjom. Naprawialiśmy zniszczenia.
Działania przyniosły efekty: w marcu Fort Kultury złożył wniosek do Budżetu Partycypacyjnego na rok 2017. Propozycja została wpisana na listę ogólnomiejską pn. „Fort Kultury – organizacja Domu Kultury w Forcie I wraz z festynem i Piknikiem Historycznym”.
Projekt zakłada utworzenie centrum kulturalno-historycznego oraz organizację zajęć dla młodzieży i dorosłych w Forcie I. Członkowie stowarzyszenia chcą urządzić tam ekspozycję historyczną, zorganizować świetlicę, salę multimedialną i czytelnię historyczną związaną z miastem i Twierdzą Toruń. W świetlicy miałyby być organizowane spotkania z historykami i pasjonatami historii oraz pokazy filmów.
Planów jest więcej: stowarzyszenie chce zająć się też rekreacją: rozwijać turystykę pieszą i forteczną, organizować wycieczki z przewodnikami, gry terenowe min.: paintball, podchody, airsoft. Projekt zakłada też organizację pokazów historycznych w strojach i mundurach z epok. W ramach grup rekonstrukcji historycznej zainteresowane osoby będą mogły uczestniczyć w wyjazdach i spotkaniach rekonstrukcyjnych na terenie całego kraju.
- Fort Kultury byłby bezpłatnym miejscem spotkań wszystkich mieszkańców Torunia, gdzie miałoby się do czynienia z żywą historią okresu międzywojennego - mówi Wioletta Pyras-Pietrzak. - Na tej kanwie tworzylibyśmy plenerowe gry strategiczne dla młodzieży i dorosłych, wystawy, prelekcje z historykami i pasjonatami, odwzorowywalibyśmy życie żołnierzy i ludzi tamtego okresu, z naciskiem na bohaterstwo, odwagę i zwrócenie uwagi na wzajemne relacje, gdyż na froncie toczyła się wojna, a w miastach Polak, Niemiec i Żyd mieszkali razem, uczyli się w szkołach, mijali na ulicach, handlowali ze sobą, chodzili do tego samego kina gdzie siedzieli obok siebie i płakali ze śmiechu na filmach z Chaplinem.
Dom Kultury ma być bezpłatny dla wszystkich mieszkańców Torunia. Jego oficjalne otwarcie ma się odbyć za rok - w maju 2017 r. Impreza ma być połączona z festynem rodzinnym. Remont pomieszczeń Fortu zaplanowano na początek 2017 roku
Całkowity koszt zadania wyniesie ponad 391 tys. zł. Projekt zrealizować chcą stowarzyszenia: Fort Kultury, Grupa Rekonstrukcji Historycznej „REX”, Strzelec Toruński i „Lapidaria. Zapomniane Cmentarze Pomorza i Kujaw”. Czy im się uda? Wiele zależy od nas - i od wyników głosowania w budżecie partycypacyjnym.