fot. depositphotos
Projekt nowej ordynacji podatkowej trafił już na stronę Ministerstwa Finansów. Nowa ordynacja podatkowa ma 687 artykułów i 258 stron. Projekt ustawy wprowadzającej przewiduje 142 zmiany w innych ustawach. Jednocześnie komisja zaprojektowała wszystkie przepisy wykonawcze, na które składa się pakiet około 40 rozporządzeń.
Obecna ordynacja podatkowa obowiązuje od 1 stycznia 1998 r. W tym czasie była nowelizowana ponad 130 razy, dlatego jeszcze poprzedni rząd powołał specjalną komisję kodyfikacyjną ogólnego prawa podatkowego pod kierownictwem prof. dr. hab. Leonarda Etela, wybitnego eksperta prawa podatkowego z Uniwersytetu w Białymstoku. Nad zmianami komisja pracowała dwa lata. W skład komisji wchodzili także urzędnicy skarbowi, sędziowie, przedstawiciele świata nauki i doradcy podatkowi.
Projekt nowej ordynacji podatkowej trafił już na stronę Ministerstwa Finansów. Nowa ordynacja podatkowa ma 687 artykułów i 258 stron. Projekt ustawy wprowadzającej przewiduje 142 zmiany w innych ustawach. Jednocześnie komisja zaprojektowała wszystkie przepisy wykonawcze, na które składa się pakiet około 40 rozporządzeń.
- Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że większość przepisów prawa podatkowego jest mało przystępna dla przeciętnego podatnika, co skutkuje najczęściej określaniem polskiego prawa jako niesprawiedliwego lub niezrozumiałego - zwraca uwagę Luiza Drankiewicz, radca prawny z Centrum Prawa. - Jak podkreślił szef komisji kodyfikacyjnej, głównym celem nowej ordynacji podatkowej jest przywrócenie zaufania w relacjach organów podatkowych i podatników, albowiem jego brak to obecnie jeden z najważniejszych problemów. Ponadto profesor wskazał, że według niego obecna ordynacja podatkowa "zużyła się", trzeba ją zastąpić nową, czego przykładem jest chociażby fakt, że dla oznaczeń poszczególnych jednostek redakcyjnych artykułu 119, obecnej Ordynacji zabrakło już liter polskiego alfabetu.
Drugim głównym celem proponowanych zmian jest zwiększenie efektywności realizacji zobowiązań podatkowych poprzez zmniejszenie kosztów podstępowania podatkowego, albowiem w wielu przypadkach dochód z podatku jest niższy od kosztów ponoszonych w związku z jego ściągnięciem.
Zgodnie z założeniami projektu, podatnicy mogliby dostać uprawnienie do uzyskiwania z wielu źródeł informacji o charakterze urzędowym oraz ochronę, w razie zastosowania się do nich. Podatnicy mogliby dokonywać uzgodnień z organami, co do przeszłych lub przyszłych rozliczeń, zanim dojdzie do sporu. W ustawie znalazłaby się procedura rozwiązywania sporów z udziałem mediatorów.
Przewidziano także dłuższe terminy na wniesienie odwołania lub zażalenia oraz nowe regulacje dotyczące przedawnień zobowiązań podatkowych. Zaproponowano także wprowadzenie postępowania uproszczonego oraz ogólnych zasad prawa podatkowego m.in. zasady ugodowego załatwiania spraw, czy zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika.
Nowa Ordynacja ma też zawierać katalog podstawowych praw i obowiązków podatnika. Wśród nich miałoby się znaleźć m.in.: prawo do rzetelnego, bezstronnego, sprawnego i terminowego załatwiania sprawy podatkowej; prawo do ochrony prywatności i danych podatnika; prawo do naprawienia szkody; prawo do uzyskania informacji; prawo do uprzejmego, profesjonalnego i sprawiedliwego traktowania.
Na nowo mają zostać uregulowane zasady pełnomocnictw, zwiększona ma być rola tzw. czynności sprawdzających, jako mniej sformalizowanej formy weryfikacji zobowiązań. Ponadto zaproponowano uporządkowanie procedury kontroli podatkowej.
Na szczególną uwagę wśród wyżej wymienionych zmian zasługują przepisy umożliwiające tzw. „nie władcze” załatwianie spraw. Chodzi tu o porozumienia i mediacje z organem podatkowym. Dziś takiej możliwości w zasadzie nie ma. W praktyce w wielu urzędach skarbowych trudno się umówić na rozmowę, by wyjaśnić wątpliwe kwestie, często nieuregulowane w prawie. Projekt ma dać szansę na dialog i to w granicach prawa.
Miejmy nadzieję, że w związku z nowymi przepisami pójdzie również przekaz z Ministerstwa Finansów do urzędników, wyraźnie promujący takie sposoby załatwiania spraw albowiem wyjaśnianie spornych spraw z pewnością jest lepsze od formalnego wszczynania postępowania oraz tworzenia ryzyka niepotrzebnych i kosztownych sporów.
Osobny projekt ustawy zawiera przepisy wprowadzające. Ustawa ma wejść w życie z początkiem 2019 r. Rok później mają zacząć obowiązywać niektóre przepisy o doręczeniach w postępowaniu podatkowym które zobowiążą przedsiębiorców i pełnomocników podatkowych do posiadania adresu poczty elektronicznej. Dość długie vacatio legis powinno umożliwić wszystkim zainteresowanym zapoznanie się z nowym aktem i dostosowanie do jego reguł.
Centrum Prawa
ul. Kościuszki 71/006
87-100 Toruń
tel. 505 746 415
e-mail: [email protected]
