fot. depositphotos
Wysokość emerytury może zależeć także od tego, w którym miesiącu ubezpieczony złoży wniosek o przyznanie świadczenia.
Wiele osób przechodzących na emeryturę jest przekonanych, że wysokość świadczenia, które otrzymają, zależy tylko od wysokości kapitału początkowego oraz kwoty składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego w ZUS oraz zgromadzonych w OFE lub na subkoncie ZUS. Okazuje się jednak, że wysokość emerytury może zależeć także od tego, w którym miesiącu ubezpieczony złoży wniosek o przyznanie świadczenia.
Problemem są przepisy o waloryzacji składek oraz waloryzacji kapitału początkowego. Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie ZUS.
Waloryzacja składek oraz waloryzacja kapitału początkowego polegają na pomnożeniu odpowiednio zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek na ubezpieczenie emerytalne lub kapitału początkowego przez wskaźnik waloryzacji, ogłaszany przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". W zamierzeniu ustawodawcy celem waloryzacji było co do zasady zwiększenie wartości pieniężnej świadczenia w celu utrzymania jego realnej wartości na niezmienionym poziomie, m.in. poprzez uwzględnienie wskaźnika inflacji. Jednakże przepisy zostały skonstruowane w taki sposób, że w określonych sytuacjach może dojść do niekorzystnego dla ubezpieczonego przeliczenia wysokości zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek na ubezpieczenie emerytalne lub kapitału początkowego.
- Z przepisów tych wynika, że składki emerytalne zapisane na koncie ubezpieczonego oraz kapitał początkowy są waloryzowane rocznie (przeprowadza się tę waloryzację 1 czerwca każdego roku kalendarzowego) oraz kwartalnie - mówi Artur Kotliński z Centrum Prawa. - Jeżeli np. ubezpieczony zgłosi wniosek o emeryturę w marcu, to kapitał początkowy oraz składki emerytalne zostaną zwaloryzowane wskaźnikami za I, II i III kwartał poprzedniego roku. Natomiast jeżeli wniosek zostanie złożony w kwietniu, to ubezpieczony będzie mógł skorzystać z dodatkowej waloryzacji kapitału i składek za IV kwartał poprzedniego roku. W przypadku, gdy wskaźnik ten przekroczy 100 procent, wysokość kapitału i składek zostanie zwiększona.
Przeglądając ogłoszone we wszystkich latach wskaźniki waloryzacji kwartalnej składek, można zauważyć, że w każdym roku zawsze najwyższy jest wskaźnik waloryzacji za I kwartał. Ale - co bardzo istotne - zasady te nie dotyczą ustalenia wysokości emerytury na wniosek zgłoszony w czerwcu. Składki waloryzowane są wówczas od 1 czerwca wskaźnikiem rocznym za poprzedni rok i nie podlegają już waloryzacjom kwartalnym. W skrajnych przypadkach, gdy wskaźnik waloryzacji rocznej (który np. za 2013 rok wynosił 104,54 proc.) był niższy o ponad 10 proc. od wskaźnika waloryzacji kwartalnej (który np. w I kwartale 2013 roku wynosił 114,60 proc.), skutkowało to zmniejszeniem wartości składek o kilkanaście tysięcy złotych, a kapitału początkowego nawet o kilkadziesiąt tysięcy złotych, co powodowało obniżenie emerytury od kilkudziesięciu do nawet dwustu złotych, jeżeli wniosek został złożony w czerwcu zamiast w maju.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazuje, iż ma świadomość tego, że w nowym systemie emerytalnym złożenie wniosku o emeryturę w czerwcu może spowodować przyznanie niższego świadczenia emerytalnego. W takich przypadkach zaleca wycofanie przez ubezpieczonego wniosku o przyznanie świadczenia, zanim decyzja w jego sprawie się uprawomocni oraz ponowne złożenie go w korzystniejszym dla siebie terminie.
Zatem przed złożeniem wniosku o emeryturę warto upewnić się w ZUS, który termin do jego złożenia będzie najkorzystniejszy. Czasami jednak zdarza się, że urzędnicy ZUS nie udzielają takich informacji. W każdym takim przypadku warto skorzystać z fachowej pomocy prawnej, aby upewnić się, czy nasza emerytura została obliczona prawidłowo.
Centrum Prawa
ul. Kościuszki 71/006
87-100 Toruń
tel. 505 746 415
e-mail: [email protected]
