Najważniejsze zmiany w przepisach dotyczą rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony, instytucji milczącej zgody oraz postępowania mediacyjnego, fot. depositphotos
W dniu 1 czerwca 2017 roku weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania administracyjnego. Zmiany zmierzają do usprawnienia postępowania administracyjnego, a najważniejsze z nich dotyczą rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony, instytucji milczącej zgody oraz postępowania mediacyjnego.
Wątpliwości tylko na korzyść strony.
Dodanie artykułu 7a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego. (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 23 z późn. zm.) wprowadziło zasadę, zgodnie z którą wszystkie wątpliwości powstałe w toku sprawy rozstrzyga się na korzyść strony.
Zasada ta ma zastosowanie w przypadku, kiedy przedmiotem postępowania jest nałożenie na stronę obowiązku bądź odebranie lub ograniczenie jej praw. W takim przypadku wszelkie wątpliwości co do treści oraz interpretacji przepisów prawa rozstrzyga się na korzyść strony. Wyłączeniem możliwości zastosowania tej zasady jest ważny interes publiczny, w tym istotny interes państwa, w szczególności dotyczący bezpieczeństwa, obronności lub porządku prawnego. Kolejnym ograniczeniem są sporne interesy stron lub osób trzecich, na które wynik sprawy bezpośrednio wpłynie.
Brak reakcji oznacza zgodę.
Od dawna postulowano wprowadzenie do postępowania administracyjnego instytucji milczącej zgody. Od 1 czerwca 2017 roku jeżeli przepisy tak stanowią sprawa może zostać zakończona milcząco. Tylko w przypadku wyraźnego przepisu prawa możliwe jest załatwienie sprawy poprzez brak reakcji organu. Zasadą w dalszym ciągu pozostaje zakończenie postępowania poprzez wydanie decyzji lub postanowienia.
O milczącym załatwieniu sprawy mówimy, kiedy sprawa przed organem administracji publicznej zostaje załatwiona w ten sposób, że brak reakcji organu, w szczególności jego sprzeciwu, odczytywać należy jako przychylenie się w całości do złożonego wniosku.
Ustawa przewiduje podstawowy termin miesiąca do wydania decyzji, postanowienia kończącego postępowanie lub wniesienia sprzeciwu. Zaznaczyć wypada, iż poszczególne ustawy mogą przewidywać inne, niż miesięczny, terminy do podjęcia przez organ działań kwestionujących.
Milczące załatwienie sprawy następuje w dniu następującym po dniu, w którym upływa termin do podjęcia działań przez organy administracji. Wnioskodawca może żądać od organu wydania zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy. Organ odmówi jego wydania w przypadku braku podstaw do milczącego załatwienia sprawy.
- Niewątpliwie nowe regulacje wprowadzone do kodeksu postępowania administracyjnego mają na celu usprawnienie postępowania i uczynienie go przyjaznym dla stron postępowania - wyjaśnia Paweł Sopalski, aplikant radcowski. - Wprowadzenie zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony oraz zasady milczącej zgody organu postulowano przez długi czas, pozostaje obserwować jak sprawdzą się w praktyce.
Mediacja w postępowaniu administracyjnym.
Kolejną nowością w postępowaniu administracyjnym jest możliwość mediacji. Mediacja ma na celu ugodowe załatwienie sprawy poprzez wzajemne ustępstwa stron celem zawarcia porozumienia. Jest to dobrowolna czynność w toku postępowania, w której uczestniczyć mogą sporne strony lub strony oraz organ administracji.
Mediacja polega na wyjaśnieniu i rozważeniu okoliczności faktycznych sprawy oraz dokonaniu ustaleń dotyczących jej załatwienia, w granicach obowiązującego prawa, poprzez wydanie decyzji lub zawarcie ugody.
Do mediacji strony kierowane są postanowieniem organu po wyrażeniu na to zgody. Postępowanie mediacyjne trwa maksymalnie 2 miesiące i w tym czasie następuje odroczenie rozpatrzenia sprawy. W szczególnych przypadkach, na zgody wniosek stron, termin ten może zostać przedłużony o miesiąc. Mediację prowadzi wyznaczony mediator, który przy zachowaniu bezstronności, powinien dążyć do zawarcia przez strony ugody.
Postępowanie mediacyjne w przypadku dojścia stron do porozumienia co do, zgodnego z prawem, sposobu załatwienia sprawy kończy się sporządzeniem protokołu. Organ zobowiązany jest do załatwienia sprawy zgodnie z ustaleniami stron zawartymi w protokole.
Usprawnienie postępowania administracyjnego legło u podstaw nowelizacji. Kierunek ten należy uznać za słuszny i pozostaje liczyć, że zarówno strony jak i organy administracji prowadzące postępowania będą z tych regulacji korzystać w sposób właściwy.
